Kompüter terminlər lüğəti


1

                              Kompüter terminlərinin  izahlı lüğəti                                         Abdinov K
                                                           A

2D - İkiölçülü şəkil, yaxud  fəza
3D- Üçölçülü qrafika, Canlılıq effekti yaratmaq üçün istifadə olunan
Abort- Hər hansı əmr yaxud işin yarıda kəsilməsi
About- Məlumatverici  menünün adı
Acceleration- Sürətləndirmə
Accessories- Əməliyyat sisteminin  standart proqramlar bölməsi
ACM (Audio Compression Manager) - Səs  sıxlaşdıasının proqram kompleksi
ACPİ (Advnced Configuration and Power İnterface)- Enerji mənbəyinin geniş sistemli aparat-proqram kompleksi tərəfindən idarəsi
Action- Hnərəkət
Adapter- Sistemə qoşulan qurğu
Add- Əlavə etmək
Adjust- Parametlləri dəyişdirmək
ADPCM (Adaptive Differential Pilse Code Modulation)- Səs  fayllarının köhnəlmiş sıxlaşdırma  proqramı
Advanced- Əlavə
Advanced Option- Proqramın əlavə xüsusiyyətləri
Adware- Reklamı  yerinə yetirən proqram
AGP (Advanced Graphic Port)- Videokartların Ana pltaya  qoşulma yeri
Alias- Təxəllüs
Applet- İnternet səhifəsində hərəkət yaradan  xırda proqram
Application- Hər hansı bir əməliyyat sistemində işləyən proqram,əlavə
Arrange- Yerləşdirmək,düzmək
ASSII (Advanced Standrt Code for İnformation İnterchangansıe)- Hər hansı bir simvolun  və çap edılməsi üçün  beynalxalq kod
ATAPI ( Advance Technology Attachment Pasket İnterface)- CD-ROM –ların Ana platada IDE portları vasidəsilə qoşulmasını təmin edən proqram interfeysi
Attacchmend- Elektron məktubun tərkibinə əlavə olunmuş  fayl
ATX- Sitem bloku və Ana platanın yeni qurğusu
Authentication- İstifadəçiyə verilən ixtiyar

                                                             B
Baby AT- Sistem bloku və Ana  platanın  köhnə quruluşu
Back- Bir addım geri  qayıtma
Background- Arxa plan, fon, İş stolunun verilən şəkli
Backup- Məlumatların ehtiyatda saxlanılması üçün əlavə köçürülməsi
Bad Clusters- Daımi yaddaşın müəyy\n bir hissəsinin mexaniki korlanması
Banner- İnternet  səhifəsində xırda hərəkətli reklamlar
BASİC- BASİC dili
Baud (Bod)- Məlumatötürmə vahidi
BBS- İnternet səhifəsində elan,məlumat üçün nəzərdə tutulmuş yer
BLOS- Giriş-çıxış sisteminin  özülü
Bit- Bit, kompüterin  məlumat ölçü vhidi
Bookmark- Hər hansı maraqlı bir məlumata müracəti yaradan ,onu açan ,ona qoşan proses
Boot- Kompüterin yükləmə  prosesi
Break- Hər hansı bir prosesin yarıda saxlanılması
Browse- Gözat, baxmaq
Bug- Aparat                                                                                                   
Bus- Mərkəzi prossssor, Ana plata ilə kompüterin digər qurğuları arasında əlaqə vasidəçisi
Button- Düymə
Bute- Bayt, 1 bayt =8 bit

                                                              C
Cable- Naqil
Cache- Kes yaddaş
Cancel- Ləğv  etə                                                                                       Abdinov K
Card- Kart
Cartrige- Rəng qutusu
CD-R       Standart kompakt ,lazer disklər
CD-ROM Oxuyan qurğu
CD-RW CD disklərinin dəfələrlə yazılıb- pozula bilən tipləri
Change- Əvəz etmək
Chat- İnternetdə istifadəçilərin bir-biri ilə ünsiyyət vasidəsi
Check- Axtarış
Chip- Mikrosxem
Cler Silmək
Click- Çıqqıltı
Clipart- Vektor qrafikasında çəkilmiş hər hansı bir forma
Clipoard- Bufer,cib
Cluster- Daimi yaddaşın müəyyən hissəsi
CMOS- Hər haansı bir parametr və məlumatları  yaddaşda saxlayan mikrosxem
Codes- Kodlaşdırmnın qısaldılmış variantı
Color- Rəng
Command- Əmr
Command Prompt- DOS əməliyyat sisteminin əmr şərtinin  rejimi
COM –port- Ardıcıl əlaqə portu
Compression- Sıxlaşdırma
Computer- Kompüter
Configuration- Quruluş
Connection- Birləşmə,qoşma
Content- Başlıq, məzmun
Continue- Saxlanılmış işin davam etdirilməsi
Control Panel- İdarəetmə paneli,Denetin Masası
Controllers- Müəyyən dövr işin yerinə yetirilməsini idarə edən
Convert- Çevirmə
Cokkie- İnternt səhifələrinin iş prosesində sizin kompüterlərinizdə özləri haqqında  sxladıqları məlumatlar
Copy- Köçürmə əmri
Correct- Korrektə etmə
Corrupt- Defekt
Counter- İnternet səhifəsində sayğac
CPS- Modemin ötürmə və qəbuletmə sürəti
 CPU- Mərkəzi prosessor
Crack- Quldur proqram
Crash- Kompüterin dayanmasına səbəb olan ciddi səhv
Create- Yaratmaq əmri
Ctrl- İdarəetmə  düyməsi
Custom- Parametrləriin seçilməsi rejimi
Customize- Kökləmə ,dəyişdirmə əmri


                                                          D
DAC- Rəqəm-analoq çevrilməsi                                                                       






DAE- Musiqini daimi yaddaşa köçürülməsi prosesi
DAO- CD-disklərini köçürülməsi qaydası
Default- Əvvəlcədən nəzərdə tutulmuş formada quraşdırma
Defragmentation- Defreqmetasiya. Daimi yaddaşda  məlimatların düzəldilməsi           Abdinov K     

Deluxe- Hər hansı bir proqram paketinin genişləndirilmiş variantı
Description- Təsvir
Destinaion- Proqram yükləndiyi zaman onun qoyulacağı ünvanın göstərilməsi
Disktop- İş stolu
Device- Sistemə qoşulan qurğu v ə ya proqram
Dial-Up- Telefon ilə şəbəkəyə qoşulma
Dictionaru- Lüğət
DİMM- Əməli yaddaşların artıq müəyyən qədər qocalmış tipləriər
Direct- Birbaşa
Directoru- Papka
DirectX- Miqrosoft firmasının proqramı
Disable- Hər hansı bir işin dayandırılması
Disconnest- Əlaqələrin kəsilməsi
Disk- Məlumat mənbəyi
Display- Monitor,ekran
DLL- Çoxlu sayda proqramların istifadə edə  bildiyi məlumat mənbəyi
DMA- Yaddaşa birbaşa müraciət
Domain- hər hansı bir serverin intrnet şəbəkəsində sahəsi
DOS- Vindovs əməliyyat sisteminin əcdadı
Download- Şəbəkədə digər kompüterdən məlumatım alınması
DPI- Hər hansı bir qyrğunun iş keyfiyyəti göstəricisi
DPMS- Ekranın enerji mənbəyinin avtomatik idarəsi
Drag & Drop-   Dart və burax əmri
Drive- Daimi yaddaş
Driver- Əməliyyat sistemi ilə müəyən qurğunun əlaqəsini yaradan proqram təminatı
DSP- Siqnalların araşdırılması ilə məşğul olan ixtisaslaşdırılmış mikrosxem
DTP- Stolüstlü nəşr sistemi
DVD- Kompakt disklərin yeni modeli

                                                                     E
ECC- Daxili  səhvlərin tapılması və korrektə edilməsi ilə məşğul olan standart əməli yaddaş 
                           Mikrosxemi
Edit- Yazı menüsündə redaktə etmək əmri
Editor- Redaktə işi ilə məşğul olan proqram
E-mail- Elektron poçt
EPROM- Proqramlaşdırılan yaddaş mikrosxemi
Error- Səhv
Exchange- Məlumat əlaqəsi
Explorer- İnternet səhifəsinin quruluşu
Extension- Genişlənmə


                                                               F
Fail- Məlumatın olmamaı
FAQ- Hər hansı bir mövzuya aid olan sual və cavabların bir yerə yığılması
FAT- Məlumatların yaddaşda yerləşditrmə sistemi
Fault- Sistemdə baş verən səhv
Favorite- İntenet səhifəsində maraqlı səhifəyə müraicət elrmenti
Favorites- İnternet səhifələrinin  ünvanlarının seçilmişlər kimi bu adlə papkaya verilməsi
FDD- Flopi disk
Field- Proram tərkibində test
File- Fayl,sənəd
Firewall- Təhlükəsizliyi təmin edmək üçün öz tərkibindən məlumatlarisüzləyəcək proqram
Flame- Virtual döyüş
Flash- Daimi yaddaşın digər növü
FM- Tezlik modulu
Folder- Papka                                                                                           Abdinov K
Fond- Şrift                                                                                              Abdinov   K                                  
Format- Format , mətnin formatlaşdırılması, diskin formatanması isə tam silinməsidir.
Forward- Qabağa getmək əmri
Frame- Proqram tərkibində pəncərə
Freeware- Pulsuz proqram təminatı
Free- Boşaltmaq
FTP- İnternet faylları ilə işləmə protokolu
Full Screen- Bütöv ekrana vermə


                                                             G
Game- Oyun
Gamepad- Kompütrdə rahat oynamaq üçün quröu
General - Əsas, ümümi
Go- Getmək
GUL- Grafik istifadəçi qyryluşu

                                                             H
Hack- İnternet şəbəkəsinin sındırılması
Hacker- Ağıllı cinayətkar
Hardware- Kompüterin qurğuları
HDD- Daimi yaddaş
Header- Elektron poçtu sənədinin başığı
Help- Kömək
Nost- İnternet şəbəkəsinin mərkəzi
Hosting- Serverdə istifadəyə öz səhifəsinin yerləşdirmək üçün kirayə verilən yer
HTTP- İnternet səhifələrində qipermüracətli sənədlərin idarə olunması üçün protokol
Hyperlink - Qipermüraicət
Hypertext- Qipermətn

                                                                                                                                         


                                                              İ
İ/O- Giriş- çixış qurğusu
İcon- Nişan , emblem
İDE- Daimi yaddaş və CD-ROM –ların qoşulma portları
İdle- Proqramın iş prosesində gözləmə
İgnore- Nəzərə almamaq
İmge- Şəkil
İncorrest- Səhv parametr
İndex- İndeks
İnput- Komputerə məlumatları daxil edilməsi
İnsert- Yerinə qoyma əməli
İnsatll- Hər hansıproqramın kompüterə yüklənməsi prossesi
İnterferase- Quruluş
İnternet- Ümumdünya komputer şəbəkəsi
İRC- Mətn formalı internet ünsiyyəti
İRQ- Komputerdə qurğuların prosessora əlaqə vaxtının paylanması
İSA - Köhnə qurğu qoşma yerləri
İSDN- Məlumatların rəqəmli kanalda ötürmə metodu

                                                        J
LAVA- Proqramlaşdırma dili
Join- İşə salmaq,istifadə etmək
Jotstick- Oyun qurğusu
JPEG- Şəkil formatı
Jumper- İki naqili qapayan dəyişkənli başlıq                                           Abdinov K
                                                          K                                                                      Abdinov K
Keep- Qurmanı saxlamaq, tutmaq
Keyboard- Klaviatura

                                                          L

LAN- Lokal kompüter şəbəkəsi
Language- Dil
Layer- Təbəqə
Level- Səviyyə
Link- Qipermüraicət
Load- Sənədin oxunması
Location- Yerləşdiyi yer
Lock- Bərkitmə
Log- Hesabat mətni
Login- İstifadəçinin daxil etdiyi təxəllüs
Lost Clusters- Hər hansı əməldən daimi yaddaşda yaranmış səhv məlumatlar
LPT-port- Printer portu

                                                          M
Mac- Macintosh
Macros- Hər hansı işi yerinə yetirmək üçün nəzərdə tutulmuş xırda proqrmlar
Mail- Elektron poçtunu ilə göndərilən sənəd
Management- İdarəetmə
Manual- Proqramın istifadəsi haqqında məlumat
Master- Qabaqcıl,əsas
Memory- Yaddaş
Menu- Əmrlər menüsü
Massage- Göndərilmiş məlumat
MHz- Müxtəlif qurğuların işləmə tezliyi
MIDI- Səs  formatı
Minimize- Kiçiltmək
Mirror- Güzgü
Mode- Rejim
Modem- Məlumat ötürən qurğu
Modeerator- Xəbərləri idarə edən, öz qaydalarını qoyan adam
Motherboard- Ana plata
Mause- Siçan
Move- Yerdəyişmə
MPEG- Audio-vidio məlumatlarının sıxışdırma sistemi
Multimedia- Video məlumatlrı ilə iləmək imkanı yaradan qurğular kompleksi
   
                                                            N
Netiquette- Şəbəkə etiketi, İnternetdə işləmə qaydaları
Network- Kompüter şəbəkəsi
News- Xəbərlər
Newsgroup- İnternet xəbərləri qrupu
Noterad- Bloknot
Newsreader- Xəbərlərlə məşğul olan proqrm
Nike- İPC şəbəksində arzuolunmayan istiadəçinin şəbəkədən ayrilması üçün əməl

                                                            O
OCR- Skanerdən qrafik formada götürülmüş mətnin tanınması və adı redaktə olunan mətnə çevrilməsi
OEM- Proqram təminatının hazır kompüterlə bir yerdə satılması
Offline- İstifadəçinin şəbəkədən  ayrılmış vaxtda kompüterdən istifadəsi
Online- İstifadəçinin şəbəkyə qoşulm vaxtda kompüterdən istifadəsi
Open- Açmaq əmri                                                                                 Abdinov K
Options- Xüsusiyyət
OS- Əməliyyat sistemi
Overview- Baxış
Overclocking- Kompüterin mərkəzi prosessorunun yaxud digər qurğularınn serıtinin artırılması

                                                                 P
Page- Səhifə
Paragrafh- Paraqraf
PASKAL- Proqram dili
Password- Parol
Paste- Yapışdırma
Path- Hər hansı bir proqramın tərkibindəki səhvləri düzəldən  və ya ona əlavələr edən
PCI- Ana platada standart qurğuların qoşulma yeri
Performance- Kompüterin iş görmə sürəti
PGP- Mətnin kodlaşma sistemi
Picture- Şəkil
PIN-code- Şəxsi kod
Play- Musiqi, videonun oxutdurlması
Player- Oyunçu
Plotter- Reklam işlərində istifadə olunan çoxfunkisiyalı  çap qurğusu
Plug&Play- Qoş və işlə
Plug-in- Hər hnsı proqramın tərkibinə daxil olub onu imkanlarını artıran əlavə xırda proqramlar
Policy- Saytda istifadəçinin iş prosesində əməl etməli olduğu qaydalar
Port- Xaricdən kompüterə qurğunun qoşuduğu yer
Post- Məktub göndərmə
Power- Enerji qidası
Print- Çap prosesi
Printer- Çap qurğusu
Prompt- Dəvət etmək
Properties- Xüsusiyyət,parametr
Protestion - Müdafiə
Provider- İnternet şəbəkəsindən istifadəni təmin edən hər hansı bir qurum
PS/2- Standart siçan və klaviaturnn qoşulma yerləri
Putge- Təmizləmək

                                                              Q
Quick- Tez, sürətli

                                                             R


RAM- Əməli yaddaş
Readme- Məni oxu məlumatı
Reboot- Kompüterlərin yenidən yüklənməsi
Receive- Qəbul etmək
Record- Yazma əmri
Recycle Bin- Zibil yeşiyi
Refresh- Ekranda kadrların dəyişilmə tezliyi
Registration- Qeydiyyat
Remove- Silmək, itirmək
Repair- Bərpa etmək
Replace- yerini  dəyişmək
Reply- Cavab vermək
Reguest- Müraciət
Resolution- Şəklin keyfiyyətinin  göstərilməsi
Restart- Əməliyyat sisteminin yenidən yüklnilməsi
Router- Şəbəkə məlumtlarının ünvanlarını təyin edən qurğu
Rules- İnternet xəbərlrində hamınin əməl etməli olduqlrı qurğu             Abdinov K
Run- Proqramın işə salınması

                                                             S
Sample- Nümunə
Save- Yaddaşə vermək
Save As- Yaddaşa vermənin geniş forması
Scan- Şəkilin üzünün  kompüterə köçürülməsi
Scanner- Şəkilin üzünün kompüterə köçürən  qurğu
Scheuler- Məqsədlərin planlaşdırıcısı
Screen- Ekran
Screen Saver- Kompüter qoyulmuş vəziyyətdə olanda, lakin ondan istifadə edilməyəndə müəyyənvaxda sonra bu proqram ekrana hər hansı bir şəkil yaxud hərəkətli bir dönüşü gətirir
Scrollbar- Pəncərənin qırağında yerləşmiş və pəncərə daxilində görünməyən məlumatları göstərmək onlara tərəf pəncərəni firladan alətdir
SCSI- Müəyyə tip qurğuların  qoşuları
SDRAM- Nisbətən köhnəlmiş əməliyyat sistemi
Search- Axtarış
Security- Məxvilik
Select- Seçmək
Send- Göndərmək
Server- Şəbəkədə əsas idarəedici  kompüter
Set- parmetrlərn quraşdırılması
Settings- Proqramların quraşdırılması
Setup- Yükləmə prosesi
Shareware- şərti havayı proqram
Shell- proqramın,əməliyyat sisteminin quruluş forması
Shortcut- Qısa müraciət
Show- Göstərmək
Shut Down- Kompüterin sönürüləsi
SIMM- Köhnə formalə əməliyyat sistemi
Site- Sayt
Size- Ölçü
Skip- Hər hansı bir prosesin buraxılması
Slot- Ana platada qurğuların qoşula yerlrinin ümumi adı
SMART- Daimi yaddaşların tərkibində olan avtomatik  özünüyoxlama prosesi
Socket- Mərkəzi prosessorun Ana plataya qoşulma yeri
Software- Proqram təminatı
Sort- Seçmə
Sound- Səs
Spam- Reklam məlumatlarının kütləvi yayılması
Speed- Sürət
Spelling- Mətnin düzgünlüyünü yoxlamaq
Start- Başltmaq
StarUp- Bu papkada digər proqramlara müraciətlər yerləşdirilir.
Stretch- Genişləndirmək
Subjest- Məktubun mövzusu
Subscribe- İnternet məlumat mərkəzinə abunə
Support- Dayaq
SVGA- Kompüterin qrafik sisteminin standartı. Ekran və videokartın tipi
Swap- Əməliyyat sistemi tərəfindən Daimi yaddşın müəyyən bir hissəsinin yaddaş çatmayanda istifadə olunması
Sistem- Sistem

                                                     
                                                                        T
Table- Cədvəl

TSk- Məqsəd                                                                                
Taskbar- İş stolunda aşağı panel                                                              
TCP/IP- İnternet şəbəksində işləmə protokolu
Template- Qəlib
Temporary- Müvəqqəti
Test- Yoxlama
Thread- Zəncirvarı ardıcıl əmrlər
Tip- Məsləhət
Toolbar- Düyməli panel
Time- Vaxt
Tools- Altlər
Traceroute- Şəbəkə daxilində siqnalın ünvanını təyin edən proqram
Traffic- Şəbəkə daxilində ötürülən məlumatlrın həcmi
Transform- Dəyişmək,çevirmək
Trilware- Proqramın yoxlama variantı
Troubleshooting-Problemin həlli üçün məsləhət
TWAIN- Bəzi xarici qurğuların proqramlı qoşulma yeri
Twak- Məxvi məlumatların redaktə edilməsi proqramı

                                                         U
UltrDMA- Böyük sürətli məlumatötürmə protokolu
Unable- Yerinə yetirməyi mümkün olmayan iş
Undo- Işi  geri qaytarmaq
Unit- Döyüş sursatı vahidi
UNIX- Professional əməliyyat sistemi
Update- yenilmə
Upgrade- Yeniləşmə
UPS- Qəfil enerji kəsilməyinin nəticəsində kompüterin sönməyinin qarşısını alan qurğu
USB- Qurğuların universal qoşulma yeri
User- İstifadəçi
Utilities- Kompüterin qiaqnostikası

                                                             V
VBA- Proqramlaşdırma dili
Version- Proqram təminatının yaranma ardıcıllığı ilə nömrələnməsi
View- Görmək
                                                          W
Wave- Standart səs formatı
Window- Pəncərə
WWW- World Wide Web –Ümumidünya məlumat şəbəkəsi

                                                             Z
ZİP-code- Poçt indeksi
Zoom- Böyütmək –kiçiltmək əməli





                                                                                                                             Abdinov K
Daha az göster

Yorum Gönder

0 Yorumlar