Törəmə

Funksiyanın qrafiki qara rəngdə, ona toxunan düz xəttinqrafiki isə qırmızı rəngdə göstərilmişdir. Düz xəttin qrafikinin funksiyanın qrafikinə toxunduğu nöqtənin dəyəri, həmin toxunanın bucaq əmsalına bərabərdir

Törəmə — funksiyanın hər hansı verilmiş bir nöqtədə sürətini göstərir. y=f(x) funksiyası hər hansı a nöqtəsində kəsilməzdirsə, arqumentin sonsuz kiçilən artımına funksiyanın da sonsuz kiçilən artımı uyğun olur. Aydındır ki, bu təklifin əksi də doğrudur. Yəni arqumentin a nöqtəsindəki sonsuz kiçilən artımına funksiyanın da bu nöqtədə sonsuz kiçilən artımı uyğundursa, funksiya bu nöqtədə kəsilməzdir. Arqument artımı sifra yaxınlaşdıqda funksiya artımının arqument artımına nisbətinin limiti varsa, bu limitə f(x) funksiyasının a nöqtəsində törəməsi deyilir.

Törəmənin tətbiqi:Törəmənin sıfra bərabər olduğu və törəmənin olmadığı daxili nöqtələr funksiyanın böhran nöqtələridir. Həmin nöqtələr funksiyanın aldığı ən böyük və ya ən kiçik qiymətlər ola bilər. Bundan başqa isbat olunmuşdur ki, cismin sürətininfunksiyasının törəməsi onun təcilinə bərabərdir.